Nobel z Chemii 2022 | Wydział Chemiczny Politechniki Gdańskiej

W środę 5.10.2022 Szwedzka Akademia Nauk ogłosiła laureatów Nagrody Nobla w dziedzinie chemii. Nagrodę za pracę nad innowacyjną metodą syntezy organicznej (tzw. click chemistry) otrzymali: Carolyn R. Bertozzi (Uniwersytet Stanforda; USA),  Morten Meldal (Uniwersytet w Kopenhadze; Dania) i K. Barry Sharpless (Scripps Research Institute w La Jolla; Kalifornia,USA). Należy wspomnieć, że Barry Sharpless to laureat Nagrody Nobla z chemii z 2001 r. Wtedy otrzymał nagrodę za prace nad katalizą asymetryczną.

Obecni laureaci to chemicy, którzy specjalizują się w syntezie organicznej oraz chemii bioortogonalnej (badają reakcje chemiczne, które mogą zachodzić w żywych układach bez zakłócania naturalnych procesów biochemicznych).

„Click chemistry” to metoda syntezy nowych skomplikowanych związków chemicznych, która z bardzo wysokimi wydajnościami w krótkim czasie i częstokroć w środowisku wodnym daje docelowy produkt. Dzisiaj „click chemistry” stała się metodą stosowaną wręcz powszechnie, w naukach pokrewnych i w przemyśle – także na liniach produkcyjnych firm farmaceutycznych.

Na zupełnie nowy poziom „click chemistry”  przeniosła Carolyn R. Bertozzi. W swoich pracach udowodniła, że metodę tą można z powodzeniem przeprowadzać w żywych komórkach bez zaburzania ich normalnego funkcjonowania.

Warto wspomnieć, iż Nagroda Nobla po raz pierwszy została przyznana w 1901 roku. Każdy z laureatów otrzymuje złoty medal, dyplom honorowy, a także nagrodę pieniężną. Przyznawana jest co roku, w dziedzinach: medycyny lub fizjologii, fizyki, chemii, literatury, a dodatkowo wręcza się też Pokojową Nagrodę Nobla. Nagroda Nobla jest uznawana za najbardziej prestiżowe wyróżnienie na świecie.