Naukowiec z WCh w gronie badaczy z całej Europy. Szukają alternatywy dla antybiotyków | Wydział Chemiczny Politechniki Gdańskiej

Projekt zaplanowany został na cztery lata i skupia naukowców z 20 krajów. Zajmują się oni metodami terapii, opartymi na fotoinaktywacji drobnoustrojów (antimicrobial Photodynamic Inactivation, aPDI). Polega ona na łączeniu światła o określonej długości fali z fotouczulaczem w celu generowania reaktywnych form tlenu zdolnych do niszczenia bakterii, grzybów i wirusów. Metoda ta stanowi potencjalną alternatywę dla klasycznych antybiotyków, szczególnie w obliczu rosnącego problemu antybiotykooporności.

Obecnie brak jest jednolitych protokołów badań, platform referencyjnych oraz wytycznych sprzętowych, co utrudnia porównywanie wyników między ośrodkami i spowalnia translację terapii aPDI do badań klinicznych i procedur rejestracyjnych. PanEuCOPT dąży do stworzenia europejskiego standardu badań nad fotoinaktywacją drobnoustrojów oraz przygotowania rekomendacji, które będą mogły zostać przyjęte przez jednostki standaryzacyjne i regulatorów, w tym Europejską Agencję Leków (EMA).

W inicjatywie PanEuCOPT uczestniczy 20 krajów europejskich. Projekt realizowany będzie przez cztery lata i opiera się na czterech filarach: 

1. opracowaniu znormalizowanych protokołów testowania, 
2. przygotowaniu wytycznych dotyczących urządzeń do naświetlania, 
3. działaniach edukacyjnych, 
4. ujednoliceniu terminologii naukowej w obszarze fotoinaktywacji drobnoustrojów.

Wsparcie gdańskich naukowców

Oprócz dr. Michała Pierańskiego z PG w projekcie udział bierze również dr hab. Joanna Nakonieczna, prof. UG z Międzyuczelnianego Wydziału Biotechnologii UG i GUMed. Naukowcy są przedstawicielami Polski w Komitecie Zarządzającym inicjatywy. Oboje wzięli udział w spotkaniu inaugurującym PanEuCOPT, które odbyło się 8 października 2025 r. w Brukseli. Podczas niego dr Pierański został mianowany również na stanowisko Grant Awarding Coordinator, odpowiedzialnego za koordynację przyznawania środków finansowych na krótkoterminowe staże naukowe (STSM), oraz udział w konferencjach, współorganizację wizyt szkoleniowych i wymiany młodych badaczy między ośrodkami w Europie, zapewnienie przejrzystości i równego dostępu do instrumentów finansowania w projekcie.

Prace prowadzone również w Gdańsku

Naukowcy z Politechniki Gdańskiej i Uniwersytetu Gdańskiego koncentrują się na:

• Pracach nad znormalizowanymi protokołami testowania skuteczności fotoinaktywacji wobec klinicznie istotnych bakterii, w tym szczepów opornych na antybiotyki.
• Badaniach nad mechanizmami tolerancji mikroorganizmów na fotoinaktywację, w szczególności roli stresu oksydacyjnego i odpowiedzi komórkowej (Grant NCN SONATINA dr Pierańskiego).
• Inaktywacji wewnątrzkomórkowego Staphylococcus aureus i enterotoksyn gronkowcowych związkami fotoaktywowanymi w modelach atopowego zapalenia skóry (Grant NCN OPUS Prof. Nakoniecznej).
• Współtworzeniu rekomendacji dotyczących konstrukcji i walidacji urządzeń do naświetlania, tak aby umożliwić porównywalność wyników między laboratoriami.
• Aktywnościach edukacyjnych, w tym przygotowywaniu kursów, warsztatów oraz materiałów szkoleniowych dla młodych naukowców, klinicystów i inżynierów biomedycznych.