prof. dr hab. inż. Jacek Namieśnik | Wydział Chemiczny Politechniki Gdańskiej

W niedzielę, 14 kwietnia 2019 roku, rano zmarł całkowicie niespodziewanie Jego Magnificencja urzędujący Rektor Politechniki Gdańskiej, prof. dr hab. inż. Jacek Namieśnik. Dziekan naszego Wydziału od niepamiętnych czasów – przez cztery kadencje, wcześniej Prodziekan przez dwie kadencje, Kierownik Katedry Chemii Analitycznej od 1995 roku. Wieloletni członek Senatu PG. Wulkan energii, człowiek, którego choroby się nie imały. Jeżeli jeździł do sanatorium, to zwykle po to, aby napisać kolejny artykuł przeglądowy.

Miał 69 lat, 70 w końcu roku, ponieważ urodził się 10 XII 1949 w Mogilnie (woj. kujawsko-pomorskie). W latach 1967-72 studiował na Wydziale Chemicznym PG, z którym miał być związany do śmierci. Stopień naukowy doktora otrzymał 18 X 1978, a jego promotorem był kierownik ówczesnego Zakładu Technik Analitycznych, profesor E. Kozłowski. Stopień doktora habilitowanego nauk chemicznych uzyskał 12 IV 1985. W 1987 był już docentem, a od 1991 profesorem nadzwyczajnym PG. Profesorem tytularnym został w roku 1996, zaś stanowisko profesora zwyczajnego objął w 1998 roku.

Wybitny specjalista z zakresu chemii analitycznej i chemii środowiska, nowych rozwiązań aparaturowych i metodycznych dotyczących przygotowania próbek do analizy. Twórca metod do oznaczania wskaźników zanieczyszczenia powietrza, współtwórca nowych sposobów wytwarzania gazowych mieszanin wzorcowych i bezmatrycowych materiałów odniesienia oraz technik badania jakości powietrza wewnętrznego. Twórca gdańskiej szkoły chemii analitycznej – znanej i uznanej także poza granicami kraju. Aktywny we wszystkich dziedzinach działalności nauczyciela akademickiego: naukowej, dydaktycznej, kształcenia kadry, jak i w najszerzej rozumianej organizacji życia akademickiego. Owocem jego pracy był dorobek bardzo znaczący także w skali międzynarodowej: 800 prac opublikowanych w czasopismach z listy JCR (tzw. filadelfijska) oraz około 200 prac w innych czasopismach, jak również 10 przyznanych patentów, w tym 1 europejski. Jest także autorem i współautorem wielu książek (wydawanych także za granicą), skryptów akademickich i innych pomocy naukowych. Najważniejsza jednak pozycja to 66 wypromowanych doktorów (17 jako współpromotor lub z promotorem pomocniczym). Wiele jego naukowych dzieci jest doktorami habilitowanymi a także piastuje stanowiska profesorskie nie tylko na PG. We wczesnym okresie kariery wiele lat spędził na stażach zagranicznych we Francji – wielokrotnie, Danii i Kanadzie. Od 1994 był członkiem Komitetu Chemii Analitycznej PAN, a w latach 2008-15 jego przewodniczącym. Był także członkiem Centralnej Komisji ds. Stopni i Tytułów, przewodniczącym Oddziału Gdańskiego PTChem, przedstawicielem narodowym w Komisji Metod Separacyjnych w Chemii Analitycznej (Komisja nr 530) Międzynarodowej Unii Chemii Czystej i Stosowanej (IUPAC) i członkiem IUPAC. Był także członkiem Rad Naukowych wielu instytutów, m.in. Instytutu Oceanologii PAN w Sopocie, Komitetu Badań Morza PAN, Instytutu Chemii i Techniki Jądrowej. Po objęciu urzędu Rektora został też wiceprzewodniczącym Konferencji Rektorów Polskich Uniwersytetów Technicznych. Uznanie międzynarodowe odzwierciedla się też w postaci członkostwa w komitetach redakcyjnych wielu czasopism naukowych, m.in. The Science of the Total Environment, Critical Reviews in Environmental Sciences and Technology (Associate Editor), Critical Review in Analytical Chemistry (USA), Regional Environmental Changes, Polish Journal of Environmental Studies, Acta Chromatographica, International Journal of Occupational Safety and Ergonomics. Jeszcze przed wejściem Polski do Unii Europejskiej uzyskał od niej grant pozwalający na stworzenie Centrum Doskonałości Analityki i Monitoringu Środowiskowego (CEEAM).

Osiągnięcia te musiały pociągnąć za sobą skutki w postaci uznania na różnym szczeblu i w różnej skali. Obdarzono go tytułem profesora honoris causa Wydziału Chemii Uniwersytetu w Bukareszcie (1999), a także Doktora honoris causa Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego w Gdańsku i Wojskowej Akademii Technicznej im. J. Dąbrowskiego w Warszawie (obie godności w 2015). Dwukrotny laureat Nagrody Prezesa Rady Ministrów i dwukrotny Ministra NiSW. Odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim, Oficerskim i Komandorskim Orderu Polonia Restituta a także Medalem Komisji Edukacji Narodowej. Laureat Nagrody Naukowej Miasta Gdańska im. Jana Heweliusza w kategorii nauk ścisłych w 2001 roku. W 2007 roku PTChem przyznało mu medal Wiktora Kemuli za wybitne osiągnięcia w zakresie chemii analitycznej, a w 2012 roku – medal Jędrzeja Śniadeckiego – najważniejsze wyróżnienie tego towarzystwa. Został też członkiem Europejskiej Akademii Nauk i Sztuk Pięknych.

Mimo wielu zasług i obowiązków zawsze znajdował czas dla studentów (choć czasem wcześnie rano, albo na blogach) i niemal zawsze przewodniczył egzaminom dyplomowym z Jego specjalizacji. Był pomysłodawcą i organizatorem kierunków studiów: Environmental Protection and Management (w języku angielskim) oraz Technologie Ochrony Środowiska. Inspirował i współtworzył dwa kolejne kierunki – międzyuczelnianą Chemię Budowlaną oraz dwujęzyczne studia Zielone Technologie i Monitoring/Green Technologies and Monitoring.

Cześć Jego pamięci! I po prostu dziękujemy za te wszystkie lata, które nam poświęcił.