Data dodania: 2024-01-12
Anna Kościelak laureatką Grantu NCN Preludium 2022
Celem pierwszej części projektu będzie jakościowe i ilościowe oznaczenie utlenionych pokarmowych kwasów nukleinowych powstających podczas termicznej obróbki mięsa. Ze względu na swoją chemiczną budowę kwasy nukleinowe i ich składniki są podatne na utlenianie. Dodatkowo, utlenianiu sprzyjać może podwyższona temperatura podczas obróbki termicznej oraz obecność innych utlenionych składników żywności. Przykładem może być czerwone mięso, które przed spożyciem poddawane jest wysokotemperaturowej obróbce, a charakteryzuje się wysoką zawartością żelaza hemowego, które indukuje szereg reakcji utleniania. W projekcie porównany zostanie stopień utlenienia kwasów nukleinowych z próbek mięsa różniących się zawartością żelaza hemowego.
Trawienie pokarmowych kwasów nukleinowych odbywa się głównie w jelicie cienkim, skąd uwolnione nukleozydy są wchłaniane przez komórki nabłonka. Zwiększony poziom stężenia tlenu w świetle jelita podczas spożywania posiłku sprzyja powstawaniu dalszych utlenionych pochodnych pokarmowych kwasów nukleinowych podczas ich trawienia. Co więcej, komórki jelit są zdolne do wchłaniania zmodyfikowanych nukleozydów, więc jest bardzo prawdopodobne, że utlenione produkty trawienia kwasów nukleinowych są również wchłaniane. Istnieje ryzyko, że wchłonięte zmodyfikowane nukleozydy i nukleotydy na drodze odzysku mogą trafić do wewnątrzkomórkowej puli nukleotydów, a następnie zostać inkorporowane do syntezowanej nici DNA. Utlenione zasady azotowe w sekwencji DNA mogą prowadzić do mutacji, a te są uznaną przyczyną powstawania chorób nowotworowych. Celem drugiej części projektu będzie zbadanie wpływu utlenionych pokarmowych kwasów nukleinowych i ich składników na funkcjonowanie komórek przewodu pokarmowego. Cytotoksyczność i genotoksyczność będą testowane na modelach in vitro.
Oczekuje się, że proponowane badania dostarczą nowych danych i pozwolą rozwinąć kwestię tego czy zmodyfikowane pokarmowe kwasy nukleinowe powinny być uwzględniane jako czynnik ryzyka dla zdrowia konsumenta.